Overprikkeld Zenuwstelsel en Pijn

Het zenuwstelsel is verantwoordelijk voor het verwerken en doorgeven van signalen door het hele lichaam. Wanneer dit systeem uit balans raakt, kan het niet alleen leiden tot psychische en emotionele problemen, maar ook fysieke pijn veroorzaken. Een overprikkeld zenuwstelsel, vaak het gevolg van langdurige stress, trauma of andere belastende factoren, kan leiden tot chronische pijn en ongemakken. In dit artikel onderzoeken we de link tussen een overprikkeld zenuwstelsel en pijn, de mechanismen die hierbij een rol spelen, en hoe herstel kan plaatsvinden.

Wat is een Overprikkeld Zenuwstelsel?

Een overprikkeld zenuwstelsel is een toestand waarbij het lichaam voortdurend in een staat van verhoogde alertheid verkeert. Dit kan ontstaan door chronische stress, trauma, emotionele belasting, of andere prikkels die het zenuwstelsel continu activeren. Het autonome zenuwstelsel (ANS), dat verantwoordelijk is voor het reguleren van onbewuste lichaamsfuncties zoals hartslag, ademhaling en spijsvertering, bestaat uit twee hoofdcomponenten:

• Sympathisch zenuwstelsel (vecht-of-vluchtreactie): Dit systeem wordt geactiveerd in stressvolle situaties, waarbij het lichaam wordt voorbereid op actie (vechten of vluchten). Het versnelt de hartslag, verhoogt de bloeddruk en bereidt de spieren voor op inspanning.
• Parasympathisch zenuwstelsel (rust-en-herstel): Dit systeem regelt ontspanning en herstel. Het verlaagt de hartslag, bevordert de spijsvertering en helpt het lichaam herstellen na stressvolle situaties.

Wanneer het sympathische zenuwstelsel voortdurend geactiveerd wordt door langdurige stress, kunnen de functies van het parasympathische zenuwstelsel verstoord raken. Dit veroorzaakt een toestand van overprikkeling, die niet alleen mentale en emotionele problemen kan veroorzaken, maar ook lichamelijke pijn.

Overprikkeld Zenuwstelsel en Pijn

De Link Tussen een Overprikkeld Zenuwstelsel en Pijn

Een overprikkeld zenuwstelsel kan zich uiten in verschillende vormen van fysieke pijn. Dit komt doordat stress, angst of trauma het zenuwstelsel beïnvloedt en kan leiden tot een verstoring van de normale pijnperceptie en verwerking. Hier zijn enkele manieren waarop een overprikkeld zenuwstelsel pijn kan veroorzaken of verergeren:

1. Verhoogde Spierspanning

Een van de meest voorkomende gevolgen van een overprikkeld zenuwstelsel is verhoogde spierspanning. Het lichaam blijft continu in een “vecht-of-vlucht” modus, wat zorgt voor het aanspannen van de spieren, vooral in de nek, schouders en rug. Deze gespannen spieren kunnen pijn, stijfheid en zelfs hoofdpijn of migraine veroorzaken. In sommige gevallen kan de pijn chronisch worden en zich uitbreiden naar andere delen van het lichaam.

2. Veranderingen in Pijnperceptie

Onder normale omstandigheden verwerkt het zenuwstelsel pijnsignalen van het lichaam en stuurt het naar de hersenen om pijn te ervaren. Echter, wanneer het zenuwstelsel overprikkeld is, kunnen de hersenen gevoelig worden voor pijn, wat resulteert in overgevoeligheid. Dit kan betekenen dat kleine irritaties of ongemakken als pijnlijker ervaren worden dan ze in werkelijkheid zijn. Dit fenomeen wordt vaak gezien bij aandoeningen zoals fibromyalgie, waar patiënten chronische pijn ervaren zonder dat er een duidelijke fysieke oorzaak is.

3. Chronische Pijn

Langdurige overprikkeling van het zenuwstelsel kan leiden tot een fenomeen genaamd “sensitisatie”, waarbij de pijnpaden in de hersenen en het zenuwstelsel permanent gevoelig worden. Dit betekent dat pijnsignalen gemakkelijker en vaker geactiveerd worden, wat kan leiden tot chronische pijn. Dit komt voor bij aandoeningen zoals somatisch-symptomatische stoornis (SOLK), waarbij lichamelijke pijn geen duidelijke organische oorzaak heeft, maar het gevolg is van een verstoord zenuwstelsel.

4. Verstoorde Regulatie van Ontstekingen

Stress en een overactief zenuwstelsel kunnen leiden tot een verhoogde ontstekingsreactie in het lichaam. Chronische ontsteking wordt in verband gebracht met pijn, aangezien ontstekingsstoffen (zoals cytokinen) de pijngevoeligheid verhogen en spier- of gewrichtspijn kunnen veroorzaken of verergeren. Dit kan leiden tot pijn in de gewrichten, spieren en andere weefsels, en kan verergeren bij langdurige blootstelling aan stress.

5. Beperkte Herstelcapaciteit

Wanneer het zenuwstelsel overprikkeld is, wordt het herstelvermogen van het lichaam verminderd. Het lichaam heeft dan moeite met het verlichten van ontstekingen, het herstellen van spierweefsel of het herstellen van blessures. Dit vertraagt het genezingsproces en kan leiden tot langdurige pijnklachten. Spieren, gewrichten en andere lichaamsstructuren herstellen niet optimaal, wat kan bijdragen aan chronische pijn.

6. Psychologische Invloed op Pijnervaring

Pijn is niet alleen een fysieke ervaring; het heeft ook een sterke psychologische component. Bij mensen met een overprikkeld zenuwstelsel kunnen de psychologische effecten van stress, angst of trauma de pijnervaring versterken. Angst om pijn te ervaren, kan de pijnperceptie verhogen en de pijngevoelens verergeren, een fenomeen dat vaak gezien wordt bij aandoeningen zoals chronische rugpijn, migraine en fibromyalgie.

Hoe Herstel van een Overprikkeld Zenuwstelsel Pijn kan Verminderen

Gelukkig zijn er verschillende manieren om een overprikkeld zenuwstelsel tot rust te brengen en de bijbehorende pijn te verlichten. Het herstel van het zenuwstelsel is essentieel voor het verminderen van pijn en het verbeteren van de algehele gezondheid. Hier volgen enkele benaderingen die effectief kunnen zijn:

1. Mindfulness en Meditatie

Mindfulness en meditatie helpen het zenuwstelsel te kalmeren en de spierspanning te verminderen. Deze praktijken activeren het parasympathische zenuwstelsel, wat de lichamelijke reacties op stress vermindert. Onderzoek heeft aangetoond dat meditatie de waarneming van pijn kan verlagen door het verminderen van de emotionele lading die aan pijn is gekoppeld.

2. Ademhalingsoefeningen

Diepe ademhalingstechnieken kunnen het zenuwstelsel helpen ontspannen door het parasympathische zenuwstelsel te stimuleren. Ademhalingsoefeningen zoals de 4-7-8-methode, waarbij je in vier tellen inademt, zeven tellen vasthoudt en acht tellen uitademt, kunnen helpen om de hartslag te verlagen, de spanning in de spieren te verminderen en pijn te verlichten.

3. Regelmatige Beweging

Lichte tot matige lichaamsbeweging, zoals wandelen, zwemmen of yoga, kan helpen om de spierspanning te verminderen en de bloedcirculatie te verbeteren. Beweging activeert de productie van endorfines, de lichaamseigen pijnstillers, en helpt zo om de pijn te verlichten. Het kan ook het herstel van spier- en gewrichtsproblemen bevorderen.

4. Fysiotherapie en Massage

Fysiotherapie kan helpen bij het verminderen van spierspanning en het verbeteren van de flexibiliteit. Het gebruik van massages kan ook bijdragen aan pijnvermindering door het bevorderen van ontspanning en het verminderen van stressgerelateerde spierspanning.

5. Gezonde Voeding en Hydratatie

Het juiste dieet kan de gezondheid van het zenuwstelsel ondersteunen en ontstekingen verminderen. Omega-3-vetzuren (bijvoorbeeld uit vette vis of lijnzaad) en magnesium (uit bladgroenten, noten en zaden) hebben ontstekingsremmende eigenschappen die kunnen helpen bij het verminderen van pijn. Daarnaast is het belangrijk om voldoende water te drinken om het lichaam goed gehydrateerd te houden.

6. Therapeutische Behandelingen zoals NASS-therapy

Bij ernstigere gevallen van pijn, vooral die welke verband houden met een overprikkeld zenuwstelsel, kunnen therapeutische benaderingen zoals NASS-therapy effectief zijn. Deze zachte behandelmethode richt zich op het herstellen van de balans in het zenuwstelsel door het verminderen van blokkades en het bevorderen van de communicatie tussen hersenen en lichaam, wat kan leiden tot pijnverlichting en herstel.

Overprikkeld Zenuwstelsel en Pijn

Conclusie

Een overprikkeld zenuwstelsel speelt een cruciale rol bij het ontstaan en verergeren van pijn. De voortdurende activatie van het sympathische zenuwstelsel veroorzaakt spierspanning, verhoogde ontstekingen en veranderingen in pijnperceptie, wat leidt tot zowel acute als chronische pijnklachten. Het is van essentieel belang om het zenuwstelsel te kalmeren en de onderliggende oorzaken van de overprikkeling aan te pakken.

Door middel van ontspanningstechnieken, fysiotherapie, lichaamsbeweging en gezonde levensstijlkeuzes kunnen de effecten van een overprikkeld zenuwstelsel worden verminderd, wat kan bijdragen aan pijnverlichting en algeheel herstel.

Extra ondersteuning nodig?

Praktijk FreeYourMind behandelt met succes cliënten die in het reguliere circuit niet of nauwelijks verbetering merken.
✔︎ Herstellen van SOLK / ALK, en stressgerelateerde klachten. Alternatieve behandelingen voor het blijvend oplossen van o.a. chronische (pijn)klachten, burn-out, angst en depressie.

⎮NASS-therapy⎮ Traumabehandeling met BRTT ⎮ Ademwerk / Breathwork TRB ⎮ Oldpain2go⎮