Oorzaken overprikkeld zenuwstelsel

Het overprikkelen van het zenuwstelsel kan door verschillende factoren worden veroorzaakt. Deze factoren kunnen zowel fysiek als psychisch van aard zijn, en vaak is het een combinatie van meerdere invloeden die het zenuwstelsel in overdrive brengt. Het resultaat is een toestand van voortdurende alertheid, waarbij het lichaam niet voldoende kan herstellen en het parasympathische zenuwstelsel (dat zorgt voor ontspanning en herstel) niet effectief kan functioneren. Enkele veelvoorkomende oorzaken zijn:

Oorzaken overprikkeld zenuwstelsel

1. Chronische Stress

Langdurige stress is een van de belangrijkste oorzaken van een overprikkeld zenuwstelsel. Dit kan ontstaan door werkdruk, persoonlijke zorgen of onverwachte levensveranderingen zoals ziekte of verlies. Het lichaam ervaart dan constant een “vecht-of-vluchtreactie”, waarbij de productie van stresshormonen zoals cortisol verhoogd is. Dit zorgt ervoor dat het zenuwstelsel in een staat van voortdurende waakzaamheid verkeert, wat het herstel belemmert.

2. Overmatige Digitale Blootstelling

De constante blootstelling aan digitale apparaten, zoals smartphones, computers en sociale media, kan het zenuwstelsel overprikkelen. Het voortdurende afhandelen van meldingen, berichten en e-mails houdt het brein in een staat van permanente waakzaamheid. Bovendien verstoort het blauwe licht van schermen de productie van melatonine, het hormoon dat de slaapregulatie ondersteunt. Dit kan leiden tot een verstoord slaapritme, wat het zenuwstelsel verder uit balans brengt.

3. Slaapgebrek

Onvoldoende slaap is een belangrijke factor die bijdraagt aan een overprikkeld zenuwstelsel. Tijdens de slaap krijgt het parasympathische zenuwstelsel de kans om te herstellen en het lichaam te kalmeren. Wanneer we echter te weinig of slechte kwaliteit slaap krijgen, heeft het zenuwstelsel onvoldoende tijd om te herstellen, waardoor de spanning zich ophoopt en het lichaam in een voortdurende staat van alertheid blijft.

4. Fysieke Overbelasting

Het lichaam kan het zenuwstelsel overbelasten door fysieke uitputting. Te intensieve trainingen, onvoldoende hersteltijd tussen fysieke activiteiten of langdurig staan of zitten kunnen leiden tot een ophoping van spanning in de spieren, die de balans in het zenuwstelsel verstoort. Het lichaam kan daardoor niet optimaal herstellen van dagelijkse inspanningen.

5. Negatieve Gedachten en Emoties

Chronische piekeren, angstgevoelens of onverwerkte emoties kunnen het zenuwstelsel overbelasten. Wanneer negatieve gedachten of emoties niet goed worden verwerkt, leidt dit tot een verhoogde productie van stresshormonen zoals cortisol en adrenaline. Dit zorgt ervoor dat het zenuwstelsel voortdurend in een verhoogde staat van alertheid blijft, wat op zijn beurt kan bijdragen aan angst, irritatie en andere psychische klachten.

6. Voedingstekorten en Slechte Voeding

Ongezonde eetgewoonten, zoals een dieet dat rijk is aan suiker, cafeïne of bewerkte voedingsmiddelen, kunnen het zenuwstelsel stimuleren en bijdragen aan overprikkeling. Tekorten aan belangrijke voedingsstoffen zoals magnesium, vitamine B en omega-3-vetzuren kunnen het zenuwstelsel verzwakken en de capaciteit om stress te verwerken verminderen. Bovendien kan overmatige inname van cafeïne de slaap verstoren en bijdragen aan verhoogde angstgevoelens.

7. Omgevingsfactoren en Geluidsoverlast

Langdurige blootstelling aan lawaai, vervuilde lucht of een chaotische werkomgeving kan het zenuwstelsel overprikkelen. Het continue blootstaan aan harde geluiden of visuele prikkels zorgt ervoor dat het brein niet tot rust komt, wat uiteindelijk leidt tot vermoeidheid, stress en overprikkeling.

8. Trauma en Onverwerkte Emoties

Trauma, zowel fysiek als emotioneel, kan diepe invloed hebben op het zenuwstelsel. Wanneer een persoon een ingrijpende ervaring heeft meegemaakt, kan het zenuwstelsel in een voortdurende staat van waakzaamheid blijven staan, zelfs nadat het trauma zelf is verwerkt. Dit komt vaak voor bij posttraumatische stressstoornis (PTSS), waarbij de vecht-of-vluchtreactie blijft geactiveerd, zelfs zonder een actuele bedreiging.

9. Hormonale Veranderingen

Hormonale schommelingen, zoals die tijdens de zwangerschap, menstruatie of in de menopauze, kunnen ook bijdragen aan een overprikkeld zenuwstelsel. Veranderingen in de niveaus van hormonen zoals oestrogeen, progesteron of testosteron kunnen invloed hebben op de manier waarop het lichaam reageert op stress en de manier waarop het zenuwstelsel functioneert.

10. Sociale Overbelasting

Sociale interacties en verwachtingen kunnen voor veel mensen een bron van stress zijn. Het voortdurende gevoel van moeten presteren in sociale situaties, bij vrienden, familie of op het werk, kan een belasting vormen voor het zenuwstelsel. Ook een gebrek aan sociale steun of eenzaamheid kan bijdragen aan een verhoogde staat van alertheid en stress.

11. Lichamelijke Ziekte of Pijn

Chronische pijn of ziekten zoals fibromyalgie, reumatoïde artritis, of andere aandoeningen kunnen het zenuwstelsel overbelasten. Pijn kan leiden tot een continue activering van het sympathische zenuwstelsel, waardoor het lichaam niet voldoende kan herstellen en het zenuwstelsel in een toestand van overprikkeling verkeert.

Oorzaken overprikkeld zenuwstelsel

Conclusie

Een oorzaak van een overprikkeld zenuwstelsel is vaak het resultaat van een combinatie van verschillende factoren, die zowel fysiek als emotioneel van aard kunnen zijn. Langdurige stress, gebrek aan slaap, overmatige digitale blootstelling, slechte voeding en onverwerkte emoties zijn enkele van de belangrijkste oorzaken. Het is belangrijk om deze oorzaken te herkennen en actief maatregelen te nemen om het zenuwstelsel tot rust te brengen, zodat het lichaam weer kan herstellen en functioneren op zijn best.

Het herstel van een overprikkeld zenuwstelsel vereist een holistische benadering, die zowel lichamelijke als geestelijke gezondheid omvat. Door mindfulness, regelmatige lichaamsbeweging, voldoende slaap, gezonde voeding en therapeutische behandelingen kan het zenuwstelsel weer in balans worden gebracht, wat de basis legt voor langdurige gezondheid en welzijn.

Heb je hulp nodig om te ontprikkelen, minder pijnklachten te ervaren, of het minderen van de effecten van langdurige stress?

Extra ondersteuning nodig?

Praktijk FreeYourMind behandelt met succes cliënten die in het reguliere circuit niet of nauwelijks verbetering merken.
✔︎ Herstellen van SOLK / ALK, en stressgerelateerde klachten. Alternatieve behandelingen voor het blijvend oplossen van o.a. chronische (pijn)klachten, burn-out, angst en depressie.

⎮NASS-therapy⎮ Traumabehandeling met BRTT ⎮ Ademwerk / Breathwork TRB ⎮ Oldpain2go⎮