Angstklachten door een overprikkeld zenuwstelsel: begrijpen en herstellen
Veel mensen ervaren angstklachten zonder precies te begrijpen waar ze vandaan komen. Angst is niet alleen een mentale of emotionele reactie, maar heeft een diepe verbinding met het zenuwstelsel. Een overprikkeld zenuwstelsel kan ervoor zorgen dat je lichaam constant in een staat van verhoogde alertheid blijft, wat angstgevoelens versterkt en in stand houdt.
Hoe het zenuwstelsel angst veroorzaakt
Ons autonome zenuwstelsel reguleert onbewust hoe we reageren op onze omgeving. Het bestaat uit twee belangrijke delen:
✔ De parasympathicus (ontspanning): Dit deel, inclusief de ventrale vagus, helpt ons te herstellen, ontspannen en ons veilig te voelen.
✔ De sympathicus (actie en stressreactie): Dit systeem wordt geactiveerd bij gevaar en zet ons lichaam aan tot vechten of vluchten.
Bij chronische stress, onverwerkt trauma of langdurige overbelasting raakt het zenuwstelsel uit balans. Het blijft te vaak en te lang in de sympathische actiestand of schiet zelfs in de bevriesreactie. Dit kan leiden tot voortdurende gevoelens van spanning, angst en paniek.
Symptomen van angst door een overprikkeld zenuwstelsel
Wanneer het zenuwstelsel niet goed meer schakelt tussen ontspanning en actie, kunnen er allerlei angstklachten ontstaan:
🔸 Lichamelijke symptomen
- Hartkloppingen of een versnelde hartslag
- Spierspanning en trillingen
- Benauwdheid of een beklemmend gevoel op de borst
- Duizeligheid of een licht gevoel in het hoofd
- Darmklachten (prikkelbare darm, misselijkheid)
🔸 Mentale en emotionele symptomen
- Een voortdurend onrustig of gejaagd gevoel
- Overmatige zorgen en piekeren
- Moeite met concentratie en geheugen
- Snel overprikkeld door geluiden, mensen of fel licht
- Gevoelens van paniek zonder duidelijke reden
Deze klachten ontstaan niet zomaar, maar zijn vaak een signaal van het zenuwstelsel dat het uit balans is en ondersteuning nodig heeft.
Waarom angst blijft hangen bij een overprikkeld zenuwstelsel
Normaal gesproken zou ons lichaam na een stressvolle situatie moeten terugkeren naar een ontspannen staat. Maar als het zenuwstelsel te vaak overbelast wordt en niet goed herstelt, blijft het in de actiestand staan. Dit zorgt ervoor dat:
- Het lichaam continu ‘gevaar’ signaleert, zelfs zonder reden
- De vecht- of vluchtreactie te snel wordt geactiveerd
- Het moeilijk wordt om rust en veiligheid te ervaren
Een overprikkeld zenuwstelsel maakt dus dat angst niet zomaar verdwijnt, maar een voortdurende staat van paraatheid wordt.
Herstel: het zenuwstelsel kalmeren en reguleren
Gelukkig is het mogelijk om het zenuwstelsel te herstellen en angst te verminderen. Dit vraagt om bewuste regulatie en technieken die het lichaam helpen terug te keren naar ontspanning.
Effectieve manieren om angst te verminderen
Ademhalingsoefeningen
Langzaam en diep ademen (bijvoorbeeld via de buik) stimuleert de ventrale vagus en helpt om het zenuwstelsel uit de stressmodus te halen.
Lichaamsgerichte technieken
Zachte bewegingen zoals wandelen, stretchen of Nass-Therapy helpen opgeslagen spanning los te laten.
Veiligheid en verbinding zoeken
Praten met een vertrouwd persoon, knuffelen of jezelf in een veilige omgeving begeven, activeert het ontspanningssysteem.
Prikkelbeheer
Te veel prikkels (zoals fel licht, harde geluiden of te veel schermtijd) kunnen het zenuwstelsel overbelasten. Regelmatig rust nemen helpt.
Diepe ontspanning
Technieken zoals meditatie, yoga en BRTT-therapie kunnen helpen het zenuwstelsel weer in balans te brengen.
Conclusie
Angstklachten door een overprikkeld zenuwstelsel zijn geen ‘ingebeelde’ problemen, maar een natuurlijke reactie van een systeem dat overbelast is. Door het zenuwstelsel beter te begrijpen en actief te ondersteunen, kun je uit de overprikkeling stappen en angst verminderen.
Wil je meer leren over hoe je jouw zenuwstelsel kunt kalmeren en herstellen? Bekijk dan de cursus ‘Je zenuwstelsel kalmeren en herstellen’ of plan een gratis intakegesprek.
Praktijk FreeYourMind behandelt met succes cliënten die in het reguliere circuit niet of nauwelijks verbetering merken. ✔︎ Herstellen van SOLK / ALK, en stressgerelateerde klachten. Alternatieve behandelingen voor het blijvend oplossen van o.a. chronische (pijn)klachten, burn-out, angst en depressie.
⎮NASS-therapy⎮ Traumabehandeling met BRTT ⎮ Ademwerk / Breathwork TRB ⎮ Oldpain2go⎮
